vergeten vissen – verloren vissen – illegaal vissen – gezonken vissen – gepocheerde vissen – verdwenen vissen – verschenen vissen – vermoorde vissen – vervuilde vissen – gesmoorde vissen – gestreste vissen – versteende vissen – verdroogde vissen – gebakken vissen – prehistorische vissen – gezonde vissen – vette vissen – noordelijke vissen – verdronken vissen – territoriaal vissen – zieke vissen – over vissen – maaltje vissen

Deze installatie, BLOWIN’ IN THE WIND , die naar consideratie vist is gecreëerd door het kunstenaarsduo Meg Mercx en Rob Verwer is speciaal ontworpen voor de kunstroute: ‘Dichter op het water’. Een rondgang van 1,5 km langs het werk van twintig kunstenaars, rondom de Enserkerk op het voormalige eiland Schokland.

Meewerkende kunstenaars: Olaf Mooij, Sigrid Hamelink, Sonja Rosing, Meg Mercx & Rob Verwer, Rolina Nell, Annelies Alewijnse, Eung Young Lee, Matthijs Muller, Pim Palsgraaf,  Maarten Fleuren, Su Kroker, Monique Bastiaans, Niels Albers, Kadir van Lohuizen, Lucia Loren, Karin van der Molen, Pat van Boeckel

Artist-impressie ( © Rob Verwer en Meg Mercx) installatie BLOWIN’ IN THE WIND.

I. Duidelijke Landmark in de omgeving
De installatie BLOWIN’ IN THE WIND is opgebouwd uit een aantal blank houten licht geabstraheerde  monumentale vis skeletten. Sommige zijn intact. Van anderen ligt er slechts een vin of een staartstuk. De koppen en graten tekenen zich als een licht lijnenspel tegen de contrasterende, natuurlijke achtergrond. De kleur wit is gekozen om de herkenbaarheid van de vis, het skelet en de graten zo realistisch mogelijk te verbeelden. Doordat het een groep skeletten betreft, en door de buiten proportionele vormgeving lijkt het een ‘prehistorisch vissenkerkhof’ te zijn. De associatie met dood, uitsterven en overconsumptie hopen we hierdoor op te wekken. We willen dat het publiek even stilstaat bij het leven van het visje op het bord en de aangespoelde lijken aan een waterkant. Het grootste element wordt ca. 3m hoog, 2m breed en ca. 9 m lang. Het steunt met het eigen gewicht op de grond.

II. Eiland Schokland, cultuurhistorie
Vis en visserij zijn onlosmakelijk verbonden met de Nederlandse geschiedenis en zo ook met de geschiedenis van het eiland Schokland. Rond 1800 hadden zij één van de grootste vissersvloten van de Zuiderzee. Vis en visserij stonden centraal op dit eiland. Wij willen de geschiedenis van de aanwezigheid van DE VIS in het verleden op het (w)eiland weer zichtbaar maken. Door hun overblijfselen terug te brengen naar een plek waar ze eens hoorden, als relicten van een verdwenen beschaving. Zijn ze ooit aangespoeld of door de tijd en wind bloot gelegd? Zijn ze ooit opgegeten, uitgestorven of een (on)natuurlijke dood gestorven? Vragen die tevens doen nadenken over het
huidige leven van DE VIS. Is dit kerkhof misschien het beeld van de toekomst?

III. Maatschappelijke relevantie, signaalfunctie
We are all victims of the violence that animals suffer… their liberation is also our liberation.
George Bernard Shaw, Nobelprijswinnaar literatuur (1925), 1856-1950

Onze consumptie van vis is in de afgelopen 50 jaar verdubbeld. En het groeit nog steeds. 3 miljard mensen zijn afhankelijk van de visserij voor hun inkomsten en voedsel. Bijna een derde van alle onderzochte visbestanden zijn overbevist. Dat wil zeggen dat er meer vis wordt gevangen dan er weer bij komt. Daarnaast wordt nog eens 60% van de visbestanden op een maximum bevist. Langdurige overbevissing zorgt ervoor dat soorten (lokaal) uitsterven. De negatieve impact door illegale en ongereguleerde visserij, zoals bijvoorbeeld met dynamiet en cyanide vissen, is bij deze alarmerende cijfers nog niet eens meegerekend. Het probleem is dus nog urgenter dan de huidige cijfers aangeven. Verder zijn bijvangst en spooknetten een groot probleem, omdat er miljoenen dieren in de visnetten en vislijnen belanden terwijl er niet eens op ze gevist wordt. Zij worden daardoor ‘per ongeluk’ gedood. Het gaat hier ook vaak om bedreigde dieren zoals haaien, zeeschildpadden, walvissen en dolfijnen. (bron: WWF) Vis en plasticsoep: De mens heeft plastic uitgevonden en vissen lijden eronder. Ze krijgen het binnen, raken erin verstrikt of worden er ziek van. Het ecosysteem raakt verstoord. Een kwart van de vis die op de vismarkt verkocht wordt voor consumptie heeft plastic in hun verteringssysteem. (bron: Plastic Soup Foundation) Vissen, hun levens worden zinloos en respectloos verspild. Hierover verhaalt deze installatie. Het
hoopt gedachten, gesprekken en discussies in gang te zetten over respect voor dieren, voedsel en leefomgeving.

IV. Participatie van publiek
Aan de geabstraheerde monumentale vis skeletten hangen honderden verschillende afval houten latjes van ca. 10 x 2 cm aan dunne, naturelkleurige touwtjes. Ze klepperen in de wind. Dit maakt ritmische geluiden en vraagt daardoor de toeschouwer om attentie. Op sommige latjes staan woorden. Woorden die te maken hebben met associaties over het leven van vissen: nu & toen. Ook het publiek wordt uitgenodigd hierop zijn woorden en gedachten achter te laten. Er hangen daarom tussen de woordenlatjes ook houten potloden uitnodigend mee te klepperen. Het geluid, de touwen en de doorboorde houtjes van de installatie herinneren tevens aan het geklepper van de vissersnetten, masten en tuigage van boten in een haven. Zoals het ook ooit in de haven van Schokland klonk. Door stil te staan bij het lot & leven van ‘de vis’, hopen we het publiek actief te betrekken bij het behoud van vissoorten, respect voor het milieu en groei van leven in de oceaan.

V. Materiaal zoveel mogelijk recyclen of recyclebaar.
Voor de installatie BLOWIN’ IN THE WIND wordt het meeste hout en materiaal dat we gebruiken hergebruikt, of het is reeds gerecycled. Ook proberen we kunststof en kunststofproducten te mijden.

Foto Hans Akkers, Schokand 2021